Su son yıllarda hem dünyada hem de ülkemizde en kıymetli gündem hususlarının başında geliyor Bir Kadıköy Escort yanda barajlardaki su düzeyleri hiç olmadığı kadar düşük seyrederken başka yanda ani yağışların yol açtığı seller maalesef can ve mal kayıplarına sebep oluyor Eriyen buzulların tesiriyle okyanuslardaki su düzeylerinin süratle Kağıthane Escort artması da kıyılardaki pek çok kentin su baskını tehlikesiyle karşı karşıya olduğu manasına geliyor
Birçok kent bu riskler karşısında suyu sonlarının dışında tutmak için yollar arıyor Birden fazla vakit da Kartal Escort bu yol gri altyapı denen beton duvarlar barajlar ve misal tedbirler oluyor
Avustralya’nın Sidney kentinde bulunan New South Wales Üniversitesi İnşa Edilmiş Etraf Okulu’nda öğretim vazifelisi olan Elisa Palazzo Bu Kayaşehir Escort yaklaşım su baskınlarının kapsamını ve hacmini öngörmenin mümkün olduğu durumlarda uygun çalışıyor Lakin iklim belirsizliğinin arttığı günümüzde önemli kısıtları beraberinde getiriyor sözlerini kullandı
İklim krizinin kentleri tehdit etmeye ve kıyı Keçiören Escort çizgilerini değiştirmeye devam etmesi yeni tahlil arayışlarını da kaçınılmaz hale getiriyor Su baskınlarına karşı hassas durumdaki kentlerin kimilerinde suyu kentin dokusunun bir modülü haline getiren çok olanı depolayıp yetersizlik durumlarında sisteme katan yapılara başvuruluyor
Bu gayretlerin kapsamı iklim krizinin tesirlerini bertaraf etmeye yetecek kadar süratli genişletilebilecek mi sorusunun karşılığı şimdi net değil Fırsatları görmek için bu örnekleri kesinlikle göz önünde bulundurmak gerekiyor
İşte dünyanın 5 farklı noktasından su idaresine farklı gözlerle bakan tahliller
Bangkok, Tayland: “Maymun yanağı” parkları
Chao Phraya Irmağı’nın taşkın yatağına kurulmuş olan Bangkok kenti su baskınları konusunda epeyce hassas bir pozisyonda Gerçekten kentte 2011 yılında meydana gelen seller yüzlerce kişinin vefatına neden olmuştu
Diğer yandan Tayland Körfezi’ndeki su düzeyi günden güne yükseliyor Buna ek olarak rakımı 1 5 metre civarında olan 11 milyonluk Bangkok artan kentleşme nedeniyle günden güne çöküyor
Peyzaj mimarlığı şirketi Landprocess’in Taylandlı kurucusu Kotchakorn Voraakhom mesleğini su baskınlarına karşı daha dirençli kentler inşa etmeye adadı Voraakhom’un bu süreçte sorduğu en değerli soru şu Doğaya karşı çalışmak yerine tabiatla iş birliği yapan kentler tasarlayabilsek ne olurdu
CNN’e konuşan Voraakhom İklim değişikliği kentlerin çökmesine neden oluyor ve halihazırdaki altyapılarımız bizi büyük seller karşısında daha da hassas bir hale getiriyor dedi
Voraakhom’un Bangkok için geliştirdiği tahlillerden biri Chulalongkorn Üniversitesi sonları içinde yer alan ve kentte bulunan çok az sayıdaki yeşil alandan biri olan Yüzüncü Yıl Parkı
Üniversitenin kuruluşunun yüzüncü yıldönümü olan 2017’de tamamlanan 45 bin metre kare yüzölçümüne sahip bu park suyla işleyecek ve suyu tutacak halde tasarlanmış Eğimli bir toprağa inşa edilmiş olan park suyu huni gibisi yapılarla evvel bahçelere ve yapay bataklıklara oradan da bir gölcüğe yönlendiriyor
Parkın en çarpıcı özelliği ise göz önünde değil yer altında Park yerinin altında bulunan tanklar 160 000 galon 605 metreküp su hacmine sahip Parkın genelinde tutulan su ölçüsü ise 1 milyon galonu 3 785 metreküp bulabiliyor
Voraakhom geçen yıl The New York Times’a yaptığı açıklamada parkın ilhamını maymunların yanaklarından aldığını söylemişti Maymunlar yanaklarını acıktıkları vakit yiyebilecekleri yiyecekleri depolamak için kullanıyor Park da suyu tıpkı halde kullanıyor
Şehirleşmenin ağır olduğu kentler ısıyı tutarken yeşil alanlar hava kirliliğini azaltmaya ve ısı adası tesiri yaparak kentleri serinletmeye yardımcı oluyor Voraakhom Yüzüncü Yıl Parkı’nın kentin hayli küçük bir yüzdesini oluşturduğunu fakat yeniden de yapılabileceklere dair hoş bir örnek olduğunu söyledi
Pekin, Çin: Sünger şehirler
Hem su baskınlarının hem de kuraklığın hayli tesirli olduğu Çin uzun vakittir sünger şehirler i tartışıyor İsminden da anlaşılabileceği üzere sünger kentler suyu emip fazlasını tutabilen altyapılar içeriyor Bu kentlerin en değerli ögelerini bahçeler yeşil çatılar bataklık alanlar ve geçirgen kaldırımlar oluşturuyor Bu sayede su hem yerin altına inebiliyor hem de kentin dışına akıtılabiliyor
Pekin 2012 yılında büyük bir sel yaşadı Mal kayıplarının yanı sıra yaklaşık 80 kişi de sellerde can verdi Buradan yola çıkan Çin hükümeti 2015 yılında 16 kenti kapsayan bir sünger kentler pilot programı başlattı O günden bu yana projenin kapsamına eklemeler yapıldı
Tasarım firması Turenscape’in kurucusu ve sünger kentler fikrinin öncüsü mimar ve öğretim vazifelisi Kongjian Yu Bütün kentler düşman üzere suya karşı direnmeye çalışıyor derken sünger kentlerin hedefinin suya daha fazla alan açmak olduğunu belirtti
Jiangxi’den bir “sünger park”
Pekin’de bulunan Yongxing Irmağı Parkı Yu’nun çok sayıdaki sünger kent projesinden biri Evvelce betondan yapılma bir drenaj kanalı bulunan bu bölge Turenscape tarafından sel sularını yönetecek ve yağmur suyunu filtreleyecek bir sünger ırmağa dönüştürüldü
Yürüyüş yollarının bir ağ üzere ördüğü parkta çeşitli bitkiler ve söğüt çiçek elması ve alıç üzere ağaç tipleri bulunuyor Bunun yanında çocukların oynaması için alanlar ve yetişkinler için spor alanları da mevcut
Çin’deki sünger kentlerin sayısı arttıkça bu kentlerin iklim değişikliğinin güçlendirdiği yağmurlar ve fırtınalarla başa çıkabilme gücü de tartışma konusu oluyor Örneğin Henan vilayetinde bulunan ve sünger kent teşebbüsünün bir modülü olan Zhengzhou’da 2021 yılında yaşanan ağır yağışlar sonucunda seller neredeyse 300 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu
Ancak Yu sünger kentlerin kentleşme sürecinde ırmak yataklarına ve bataklık topraklara ziyan veren yanlışları düzeltmek ve betona alternatif üretmek için gerekli olduğunu savunuyor
Amsterdam, Hollanda: Teknelere dönüşen evler
Yüzölçümünün üçte biri deniz düzeyinin altında kalan Hollanda’da suyla iş birliği yapmanın yolu suyun üzerine inşaat yapmaktan geçiyor
Örneğin Rotterdam’da dünyanın birinci yüzen mandırası bulunuyor 2019’da açılan bu mandıranın yanı sıra kentte atık unsurlardan yapılmış yüzen parklar hatta yüzen bir ofis binası dahi var
Rotterdam’daki yüzen mandıra
Son yıllarda bunlara yüzen konutlar fikri de eklendi
Mimarlık şirketi Space Matter Amsterdam’ın kuzeyindeki Schoonschip mahallesi için su üstünde yüzen 30 konuttan oluşan bir proje hazırladı 2021’de inşaatı tamamlanan projede şu an 100’den fazla kişi yaşıyor
Proje kapsamındaki konutlardan birini tasarlayan i29 şirketini kurucularından Jeroen Jansen Amsterdam üzere bir kentte yaşadığınızda yüzen konutlar fikri çok mantıklı bir hal alıyor Burada su ve kara iç içe geçmiş halde dedi
Ana iskeleti keresteden yalıtımı ise çuval bezi ve hasırdan oluşan bu konutlar ısı pompaları ve güneş panelleriyle donatılmış Çatılarında bulunan bahçeler de hem konutların yazın serin kalmasını sağlıyor hem de yağmur suyunu emiyor
Esnek bir iskele konutları birbirine ve karaya bağlıyor Dahası yapılar gelgitler sonucu yükselip alçalan su düzeylerine ahenk sağlayacak biçimde tasarlanmış
Fotoğraf: Space&Matter
Space Matter’ın irtibat yöneticisi Tom Kolnaar CNN’e yaptığı açıklamada Schoonschip baskı altındaki kıyı ve delta bölgeleriyle nasıl başa çıkılabileceğine dair bir prototip oluşturmayı amaçlıyor Yükselen deniz düzeyleriyle savaşmak yerine suyu kent şartlarının bir kesimi olarak kabul etmeli ve bu şartlara ahenk sağlamalıyız dedi
Kolnaar projenin önümüzdeki birkaç on yıldaki su düzeyi artışına dayanabilecek formda inşa edildiğini lakin beklenenin ötesinde artışlar yaşandığı takdirde ekstra altyapı dayanağına muhtaçlık olacağını da kelamlarına ekledi
Maldivler: Mercan formunda tasarlanmış bir şehir
Maldivler iklim krizinin tehdit ettiği ülkeler ortasında birinci sıralarda yer alıyor Hint Okyanusu’nda bulunan 1 000’den fazla adacıktan oluşan ülkenin deniz düzeyinden yüksekliği 1 metre bile değil
Bir yanda su baskını tehdidi başka yanda artan konut gereksinimiyle başa çıkmaya çalışan Maldivler hükümeti Dutch Docklands şirketi ile iş birliği içinde yeni bir yüzen kent inşa ediyor
Şehri tasarlayan Waterstudio şirketinin kurucularından Koen Olthuis Burası bir çeşit teknokent fakat manzarası ve verdiği hissiyat Maldivler’deki eski balıkçı köyleri gibi dedi
Başkent Male’ye deniz yoluyla 10 dakika aradaki bir lagünde kurulacak olan kent çok sayıda üniteden oluşacak Maldivler’de üretilecek bu üniteler lagünde birbirlerine ve deniz tabanına sabitlenmiş teleskopik uzayıp kısalabilen ayaklar üzerine monte edilecek Ayakların bu özelliği sayesinde kent dalgalarla uyumlu olarak hareket edebilecek yükselen deniz düzeyleriyle baş edebilecek
Olthuis projenin etrafa tesirlerini derinlemesine değerlendirdiklerini belirtti Tasarım sürecinde beyin mercanlarının alan ile açıklık ortasında dengeyi bulma hünerinden ilham aldıklarını kelamlarına ekleyen Olthuis kentin üstten görünümünün de mercana benzeyeceğini belirtti
Fotoğraf: Waterstudio/Dutch Docklands
Bu dizaynın maksadı insanların barınabileceği kadar geniş bir yerleşim kurarken kâfi düzeyde güneş ışığının deniz tabanına erişimi için de alan sağlamak Buna ek olarak mercan ekosistemleri oluşturmak için kentin altına yapay atoller de yerleştirilecek
Şehrin inşaatının bu yılın sonlarında başlaması ve 2028 başında sona ermesi bekleniyor
Geçmişte gündeme gelen yüzen kent fikirleri yüksek maliyetler nedeniyle tenkit konusu olmuştu Olthuis de bu tartışmalara dikkat çekti ve konutların ekonomik manada erişilebilir olmasının Maldivler hükümetinin en değerli kıstaslarından biri olduğunu belirtti Olthuis yüzen kentte yaşayacak şahısların yüzde 90’ının lokal halktan olmasını hedeflediklerini konut fiyatlarının Male’deki tıpkı özellikler taşıyan gayrimenkullere denk olacağını da kelamlarına ekledi
Kendilerine yüzen kentlerle ilgili çok sayıda talep geldiğini vurgulayan Olthuis Bu tıp projelere duyulan muhtaçlık artıyor Bunun sebebi insanların su üzerinde yaşama fikrine bayılıyor olması değil iklim değişikliğinin ortaya çıkardığı tesirlerin yarattığı alan ve güvenlik muhtaçlığı karşısında bu projelerin bir tahlil sunuyor olması dedi
Kopenhag, Danimarka: Kentin göbeğinde dev bir “iklim parkı”
Kopenhag 2011 yılında bilim insanlarının bulut patlaması ismini verdiği çok ani ve çok yıkıcı yağışlara sahne oldu Kente olağanda birkaç ayda düşecek ölçüde yağış birkaç saatte düştü kimi bölgeler 1 metre su altında kaldı Yaşanan hasarın maddi karşılığı 1 milyar dolar civarındaydı
Bu felaketin akabinde iklim değişikliğine karşı hazırlık planlarına sürat verildi Bu kapsamda bir iklim parkı olan Enghaveparken inşa edildi Enghave sözü Danca’da çimenlik manasına geliyor
Geçmişi 1928 yılına dayanan bu park mimarlık firması Tredje Natur tarafından tekrar tasarlandı Tredje Natur’un kurucu ortaklarından Fleming Rafn CNN’e yaptığı açıklamada Bir çıkmaza girmiştik dedi Çünkü parkın hem mirasının korunması hem de gelecekte yaşanacak ekstrem iklim olaylarına karşı hazırlanması gerekiyordu
Bir zirvenin eteklerinde bulunan parkın yeni tasarımı su odaları oluşturma fikrinden yola çıkıyor
Bu bağlamda bir beton hokey alanı 3 metre alçaltıldı Burası sel sularının toplanmasında başlangıç noktası seçildi Saha suyla dolduktan sonra suyun alçaltılmış gül bahçesine orası dolduktan sonra da göle akması gerekiyor Parkta buna ek olarak toprak altı havzaları bulunuyor Bu havzalar mahallenin geri kalanındaki yağmur sularının toplanması için kullanılıyor
Rafn parkın hudutlarına inşa edilen duvarlar sayesinde suyun içeride tutulacağını bu duvarların inşaatı sırasında parkın tarihi ağaçlarına ziyan verilmediğini vurguladı
Ancak 100 yılda bir gerçekleşebilecek kadar ekstrem yağışlarda 35 000 metrekarelik park bir uçtan öbürüne suyla doldurulabilecek Bu su yağışların sona ereceği ve kanalizasyon sistemlerinin bu yükü taşıyabileceği vakte kadar parkta tutulabilecek
CNN International’ın “As flooding increases, these cities are designed to work with – not against – the water. Here’s how they’re doing it” başlıklı haberinden derlenmiştir.